Uzayda Bir Yıldan Fazla Kalan Astronotların Döndüğünde Uğraştığı Sağlık Problemlerini Öğrenince Bu İşin Zorluğunu Daha İyi Anlayacaksınız!

Uzaya yapılan uzun süreli yolculuklar, astronotlar üzerinde beklenmedik etkiler yaratır ve vücutlarını önemli ölçüde değiştirir. Peki bu olumsuz değişimler neler olabilir?

Uzayda yer çekiminin olmaması, ne yazık ki astronotların bazı sağlık problemleriyle mücadele etmesine sebep olur. Öyle ki bu problemler, hiç tahmin edilmeyecek türdendir ve sayıca oldukça fazladır.

Gelin, astronotların sağlık durumlarındaki değişimlere bakalım.

Uzayda yer çekiminin olmaması, kas ve kemiklerin zayıflamasına sebep olur.

Özellikle vücudun dik durmasını sağlayan kaslar, uzayda işlevini yitirir ve hızla küçülmeye başlar. Bu kas kütlesi iki hafta içinde %20 oranında azalabilir, daha uzun görevlerde ise bu oran %30’a kadar çıkabilir.

Kemik kütlesi de benzer şekilde her ay %1-2 oranında azalır ve astronotlar, 6 aylık bir görev süresi sonunda kemik kütlelerinin %10’unu kaybedebilir. Bu sebeple astronotlar, yörüngedeyken günde 2.5 saate yakın güç egzersizleri yaparlar ve kas gelişimini hedefleyen beslenme rutinlerine sadık kalırlar.

fakat tüm bu alınan önlemlere rağmen kas kaybının önüne geçmek ne yazık ki mümkün olmaz.

Ayrıca yer çekimsiz ortamda vücut kütlesini korumak da oldukça zordur. NASA astronotlara, her ne kadar besleyici gıdalar sağlamaya çalışsa da kilo kaybı yaygın bir sorundur. Önreğin Scott Kelly, ISS’de 340 gün boyunca kaldıktan sonra vücut kütlesinin %7’sini kaybetmiştir.

Uzayda kan akışı da yer çekimi nedeniyle bozulur. Bu, gövde sıvı birikmesine ve görme yetisinde bozulmalara neden olabilir. Astronotlar bu sebeple vakit içinde gözde yapısal değişiklikler ve görme sorunları yaşayabilir.

Hatta bu değişikliklerden bazıları kalıcı olabilir. Dünya’nın atmosferi bizi bu problemlerden korumaya yardımcı olur fakat uzay istasyonu yörüngeye girdiğinde bu koruma ortadan kalkar.

Uzun süreli uzay görevleri, beyin üzerinde de değişikliklere yol açar.

Beynin hareket, denge ve yönelim kısımlarındaki sinirsel bağlantılar etkilenebilir. Ayrıca beyin dokusunda sıvı birikimi gibi sorunlarla da karşılaşılabilir. Bu değişikliklerin eski hâline dönmesi, 3 seneı bulabilir.

Ayrıca uzayda geçirilen süre boyunca astronotların, bağırsak bakterileri ve mantarları önemli ölçüde değişir. Bu değişikliklerin sebebi; astronotların beslenme şekli, radyasyona maruz kalma ve geri dönüştürülmüş su kullanımı olabilir.

Uzayda 1 sene kalındığında, sağlıklı beslenme ve egzersiz düzenine bağlı kalınırsa bağışıklık sistemi hayati düzeyde etkilenmez. Fakat astronotların yörüngedeyken aldıkları radyasyon dozları nedeniyle beyaz kan hücresi sasenearı düşüşe geçer.

Ek olarak her bir DNA ipliğinin sonunda, genlerimizi hasarlardan korumaya yardımcı olduğu düşünülen ve telomer ismi verilen yapılar bulunur. Uzayda 1 senedan uzun süre kalan astronotların, uzay uçusundan sonra telomerlerinin çok daha kısa olduğu bilinir. Bunun sebebi ise henüz tespit edilebilmiş değil.

İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: